Kontener - Wojciech Tochman & Katarzyna Boni

Lubię czytać Tochmana (tu w duecie z Katarzyną Boni), bo tak bezlitośnie obnaża ciemną stronę świata, bo tak bezpardonowo wdziera się z nią w moją szarą rzeczywistość, bo wali nią po oczach tak, że czytając czuję się niekomfortowo. I bardzo dobrze. I tak ma być. I taki jest właśnie Kontener. Maksimum treści w tak niewielkim formacie.

Tochman zawsze wybiera tematy, o których wolałoby się pomilczeć, nie wiedzieć, zapomnieć, a najlepiej zignorować. Nie inaczej jest tym razem. Reporterski duet za cel obrał sobie Jordanię, za temat życie uchodźców z Syrii w obozach. Z targanego wojną kraju uciekają miliony ludzi – kobiet, mężczyzn, dzieci. Zostawiają wszystko. Cały dobytek. Całe swoje dotychczasowe życie. By zacząć je tu, w obozie, na nowo. Tylko, że ucieczka okazuje się tymczasowym rozwiązaniem, tak samo jak tymczasowe staje się ich życie.

Wojciech Tochman i Katarzyna Boni odwiedzają te obozy. Rozmawiają z ich mieszkańcami. Wysłuchują ich historii. Obserwują ich codzienną krzątaninę, walkę o przetrwanie, gasnącą nadzieję, pogrążanie się w beznadziei. Życie w obozie to życie odbite w krzywym zwierciadle. Odwracające się role. Coraz silniejsze i bardziej samodzielne, dotychczas w cieniu, syryjskie kobiety. Coraz słabsi i pozbawieni swojej pozycji mężczyźni. I dzieci, które szybko przestają nimi być.

I są jeszcze Ci, którzy tymi obozami zarządzają, rozwiązują problemy, podejmują decyzje – nie zawsze słuszne. I jeszcze świat, który nie wie, nie umie, nie chce pomóc? I my – znudzeni tą wojną, coraz bardziej zobojętniali na krzywdę, coraz mniej zainteresowani losem innych. Ileż przecież można, nie?

A można i trzeba - mówić i przypominać. Pisać i opowiadać. Niczego nie ukrywać. Odsłaniać prawdę, niech boli. A Wojciech Tochman i Katarzyna Boni robią to świetnie. Krótko i zwięźle, bez owijania, na temat. Bez upiększania, bo cierpienia, bezsensownego przelewu krwi i okrutnej śmierci nie da się upiększyć. Mocne słowa. Mocna treść. Jeszcze mocniejsze przesłanie. Dobry reportaż. Jak zwykle w przypadku Tochmana, świetnie napisany. I zakończenie – boleśnie przewrotne. Dla bohaterów tej książki, uchodźców, wciąż jeszcze bez happy endu.